Jerzy Stuhr urodził się 18 kwietnia 1947, a zmarł 9 lipca 2024 r. w Krakowie. Był polskim aktorem teatralnym, dubbingowym i filmowym, reżyserem, filologiem oraz profesorem sztuk teatralnych. Był Laureatem Polskiej Nagrody Filmowej za rolę drugoplanową w filmie "Persona non grata" (2005) oraz nagrody specjalnej za osiągnięcia życia (2018). W latach 1990–1996 oraz 2002–2008 pełnił funkcję rektora PWST w Krakowie.
Czytaj też: Jerzy Stuhr nie żyje. Aktor miał 77 lat
Resztę artykułu przeczytasz pod materiałem wideo:
Rodzina i przodkowie Jerzego Stuhra
Jerzy Stuhr urodził się w Krakowie jako jedyne dziecko prokuratora Tadeusza Stuhra i Marii z domu Chorąży, księgowej w Miejskim Handlu Detalicznym oraz w teatrze Banialuka w Bielsku-Białej. Pochodził z rodziny od pokoleń związanej z Krakowem. Jego przodkowie, Anna z Thillów oraz Leopold Stuhrowie, przybyli do Krakowa z Dolnej Austrii w 1879 roku.
Młodość Jerzy Stuhr spędził w różnych miastach, ostatecznie osiedlając się w Bielsku-Białej, gdzie ukończył III Liceum Ogólnokształcące im. Stefana Żeromskiego. Mimo prześladowań ze względu na niemieckobrzmiące nazwisko angażował się w szkolne kółka teatralne, co zapoczątkowało jego pasję do aktorstwa. Ukończył polonistykę na Uniwersytecie Jagiellońskim oraz Wydział Aktorski Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Krakowie.
Czytaj też: Jerzy Stuhr i jego żona Barbara byli razem ponad pół wieku. Ich historia to gotowy scenariusz na film
Kariera Jerzego Stuhra
Jerzy Stuhr rozpoczął swoją karierę w Starym Teatrze w Krakowie, debiutując rolą Belzebuba w "Dziadach". Na dużym ekranie zadebiutował jako stażysta w filmie "Milion za Laurę" (1971). Pierwszą główną rolę filmową zagrał w filmie "Spokój" (1980) Krzysztofa Kieślowskiego. Współpracował także z Krzysztofem Kieślowskim przy takich filmach jak "Blizna" (1976) i "Amator" (1979).
Jego kariera nabrała tempa dzięki roli Lutka Danielaka w "Wodzireju" (1978) oraz Maksa Paradysa w "Seksmisji" (1983) Juliusza Machulskiego, która przyniosła mu ogromną popularność. Kolejne filmy z jego udziałem, takie jak "Kingsajz" (1988), "Dekalog X" (1988) i "Obywatel Piszczyk" (1989), umocniły jego pozycję w polskim kinie. W 2011 roku zagrał w filmie "Habemus Papam: mamy papieża".
Jerzy Stuhr pełnił funkcję rektora PWST w Krakowie w latach 1990-1996 i ponownie w latach 2002-2008. W 1994 roku zadebiutował jako reżyser filmowy produkcją "Spis cudzołożnic" (1995), a później "Historie miłosne" (1997), za które otrzymał nagrody na międzynarodowych festiwalach. W 2003 roku wyreżyserował "Pogodę na jutro", która również zdobyła wiele nagród.
Jego umiejętności dubbingowe przyczyniły się do sukcesu filmu animowanego "Shrek" (2001), w którym użyczył głosu postaci Osła. Był również autorem licznych audiobooków z baśniami Hansa Christiana Andersena.
Jerzy Stuhr był aktywny w różnorodnych inicjatywach kulturalnych i charytatywnych. W latach 2005-2017 przewodniczył radzie Fundacji Krakowskiego Hospicjum dla Dzieci im. księdza Józefa Tischnera. Jego wkład w polską kulturę i sztukę został uhonorowany licznymi nagrodami i wyróżnieniami.
Czytaj też: Jerzy Stuhr podsumował dorobek artystyczny. "Już chyba nie wyjdę na scenę"
Kultowe role Jerzego Stuhra
"Wodzirej" (1977)
Jedną z najbardziej ikonicznych ról Jerzego Stuhra była postać Lutka Danielaka w filmie "Wodzirej" w reżyserii Feliksa Falka. Danielak, ambitny konferansjer, który za wszelką cenę pragnie osiągnąć sukces, stał się symbolem kina moralnego niepokoju. Jerzy Stuhr w mistrzowski sposób ukazał dylematy moralne i wewnętrzne konflikty bohatera. "Wodzirej" to film, który do dziś porusza i zmusza do refleksji nad ceną sukcesu.
"Seksmisja" (1984)
Jerzy Stuhr jako Maks Paradys w kultowej komedii "Seksmisja" Juliusza Machulskiego zdobył serca widzów swoim humorem. Film, opowiadający o dwóch mężczyznach obudzonych w świecie zdominowanym przez kobiety, stał się jednym z największych przebojów polskiego kina lat 80. Jerzy Stuhr wraz z Olgierdem Łukaszewiczem, stworzył niezapomniany duet, który bawił i zachwycał widzów komicznymi sytuacjami kultowymi tekstami.
"Amator" (1979)
W filmie "Amator" Krzysztofa Kieślowskiego, Jerzy Stuhr wcielił się w postać Filipa Mosza, skromnego pracownika zakładu przemysłowego, który odkrywa swoją pasję do filmowania. Rola Mosza, który z amatora staje się prawdziwym artystą, to jeden z najważniejszych punktów kariery Jerzego Stuhra. Jego subtelna i autentyczna kreacja ukazuje przemianę bohatera, jego zmagania z rzeczywistością i poszukiwanie własnej drogi. "Amator" to film, który do dziś inspiruje i porusza swoją głębią i prawdą.
"Dekalog X" (1988)
"Dekalog X" to kolejny film Krzysztofa Kieślowskiego, w którym Jerzy Stuhr zagrał główną rolę. Dwaj bracia (w roli drugiego Zbigniew Zamachowski) dziedziczą cenną kolekcję znaczków pocztowych po ojcu, który nie utrzymywał z nimi kontaktu. Spadek odciśnie piętno na relacji mężczyzn. "Dekalog X" zyskał uznanie widzów i krytyków, otrzymując nagrody między innymi na festiwalach w Wenecji, Montrealu i San Sebastian. U boku ojca zadebiutował w tym filmie 13-letni Maciej Stuhr.
"Deja Vu" (1989)
Jerzy Stuhr ponownie współpracował z Juliuszem Machulskim w komedii "Deja Vu", gdzie zagrał główną rolę – Johna Pollacka, amerykańskiego gangstera polskiego pochodzenia. Film, pełen humoru i absurdalnych sytuacji, opowiada o przygodach bohatera w Związku Radzieckim. Jerzy Stuhr zagrał swoją postać z lekkością i humorem, tworząc jedną z najbardziej zabawnych i zapadających w pamięć kreacji w polskim kinie.
"Kingsajz" (1987)
W kolejnej komedii Juliusza Machulskiego, "Kingsajz", Jerzy Stuhr wcielił się w postać Kilkujadka, jednego z krasnoludków żyjących w tajemniczym świecie Szuflandii. Film, będący satyrą na system totalitarny, zyskał ogromną popularność dzięki swojej oryginalności i dowcipowi.
"Kiler" (1997)
Jednym z wielkich hitów z udziałem Jerzego Stuhra była komedia "Kiler" w reżyserii Juliusza Machulskiego. Aktor wcielił się w postać komisarza Ryby, nieustępliwego policjanta, który ściga tytułowego bohatera granego przez Cezarego Pazurę. Film stał się natychmiastowym hitem, a postać Ryby, dzięki wyjątkowemu talentowi komediowemu Jerzego Stuhra, zyskała ogromną sympatię widzów.
"Shrek" (2001)
Chociaż głównym bohaterem animowanej serii jest Shrek, w pamięci widzów zostało wiele kwestii jego przyjaciela Osła, mówiącego w polskiej wersji językowej głosem Jerzego Stuhra. "Shrek" od lat bawi miliony widzów. Śmierć aktora oznacza, że nie usłyszymy już jego głosu w roli Osła w potwierdzonym filmie "Shrek 5", o którym głośno mówi się od kilku miesięcy.
Redakcja cozatydzien.tvn.pl pisze przede wszystkim newsy rozrywkowe, kulturalne i show-biznesowe, ale znaczną częścią naszej codziennej pracy są także cykle i wywiady, które regularnie pojawiają się na stronie. Możecie nas znaleźć również na Instagramie, Facebooku i TikToku. Dziękujemy Wam za wspólnie spędzony czas.
Czytaj też:
- Tadeusz Woźniak nie żyje. Jego piosenkę "Zegarmistrz świata" zna cała Polska
- Nowe informacje o stanie zdrowia Jerzego Antczaka. "Co będzie dalej, to tylko Bóg wie"
- Metallica zaśpiewała utwór Maanamu. Kamil Sipowicz zabrał głos. "Kora na pewno byłaby szczęśliwa"
Autor: Kamila Jamrożek
Źródło zdjęcia głównego: x-news